Als je in je leven een schokkende gebeurtenis meemaakt, zoals een auto-ongeluk, een natuurramp, seksueel misbruik of het plotselinge verlies van een dierbare, dan moet je dit verwerken. Sommige mensen kunnen zulke pijnlijke of beangstigende gebeurtenissen makkelijker verwerken dan anderen.
Als het verwerken van de problemen niet lukt, dan loop je mentaal vast en kun je je anders gaan gedragen. Zo kun je last krijgen van herbelevingen, waarbij je het gevoel hebt dat die nare gebeurtenis steeds opnieuw gebeurt. Het kan zijn dat je bepaalde zaken of plekken die met de gebeurtenissen te maken hebben gaat vermijden. Je raakt sneller geïrriteerd, raakt sneller in paniek, voelt schaamte of somberheid.
En dit is nog niet eens de helft van de klachten die je kunt krijgen als je gebeurtenissen niet goed kunt verwerken. We kunnen dus wel zeggen dat het niet goed kunnen verwerken van een pijnlijke of schokkende gebeurtenis ervoor kan zorgen dat je je niet meer jezelf voelt. En dat is zonde, want alleen als je je goed voelt kun je pas echt plezier hebben in het leven. Gelukkig kun je hulp zoeken.
EMDR therapie volgen vanuit je eigen huis
Bij Mindler kun je terecht voor EMDR therapie. EMDR therapie helpt je om je trauma nu eens echt goed te verwerken, waardoor je klachten zullen verdwijnen. EMDR therapie volg je bij een psycholoog.
Bij Mindler kun je zelf kiezen met welke psycholoog je wilt gaan werken. In de Mindler app en op onze website lees je meer over onze psychologen. Om te kunnen starten met onze app heb je of een geldige verwijsbrief nodig of een code via je werkgever. Dan kun je de app downloaden en een account aanmaken.
Nadat je een therapeut hebt uitgezocht die je aanspreekt, kun je via de app jouw eerste afspraak inplannen, dit is een intakegesprek. Tijdens je intake ga je in gesprek met jouw psycholoog en kunnen jullie elkaar beter leren kennen. Samen gaan jullie kijken wat de beste behandelmethode is om van je mentale klachten af te komen. Aan het einde van het intakegesprek spreken jullie samen een datum af waarop jullie elkaar opnieuw zien.
En voor dat zien hoef je niet op de fiets te stappen en naar een kantoor te rijden, je kunt de therapie gewoon vanuit je eigen huis volgen. Bij Mindler werkt iedereen namelijk online en praat je met je psycholoog via een beeldverbinding.
Je kunt je psycholoog dus wel gewoon zien en horen maar je hoeft er de deur niet voor uit. Zolang je verbonden bent met het internet kun je je therapie volgen waar je maar wil. Best prettig, want in een comfortabele omgeving praat je toch het lekkerste? Er zijn bij Mindler geen wachtlijsten, dus je kunt vrijwel direct terecht voor EMDR.
Wat is EMDR?
EMDR is de afkorting van Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een therapie die speciaal ontwikkeld is voor mensen die het moeilijk vinden om een trauma te verwerken.
Als je door die onverwerkte gevoelens vastloopt dan zorgt dit ervoor dat je je anders gaat gedragen of je anders gaat voelen. Soms heb je dat zelf in eerste instantie helemaal niet door, en geeft je omgeving dit aan je door. Soms voel je je gewoon niet goed, maar heb je geen idee waar dat rotgevoel vandaan komt. Maar soms beleef je een gebeurtenis in je hoofd steeds weer opnieuw. Ieder mens is anders, dus iedereen reageert anders op een nare gebeurtenis.
Hoe dan ook, het feit dat je je anders gedraagt of niet goed voelt is reden genoeg om hulp te zoeken. In een intakegesprek met je behandelaar wordt er gekeken of EMDR inderdaad de juiste oplossing is. EMDR therapie is intensief, maar daardoor wel vaak een kortdurende therapie. Dat betekent dat je je al na een paar sessies een stuk beter kunt gaan voelen.
Uiteindelijk is het doel van EMDR dat je nare herinneringen hun emotionele lading verliezen. Dat zorgt ervoor dat het steeds makkelijker wordt om aan de nare gebeurtenis terug te denken. Hierdoor blijft zo’n gebeurtenis minder door je hoofd spoken en wordt de gedachte eraan waziger en kleiner. Je kunt de nare gebeurtenis door EMDR dan goed een plekje geven en weer verder gaan met je leven.
Hoe werkt EMDR?
Allereerst krijg je van de therapeut informatie over wat jullie precies gaan doen en waarom. EMDR is een intensieve therapie waarbij veel emotie kan loskomen. De behandelaar vertelt je hoe je jouw emoties het beste kunt controleren.
Als duidelijk is wat de sessies inhouden kan de behandeling beginnen. Allereerst vraagt de EMDR therapeut je terug te denken aan de nare gebeurtenis. De therapeut vraagt je om je ook de beelden, gedachten en gevoelens van de gebeurtenis voor de geest te halen. Hierdoor krijgt de therapeut informatie over de gebeurtenis die je dwars zit.
Daarna moet je opnieuw terugdenken aan de gebeurtenis, maar dit keer terwijl de behandelaar je afleidt. Zo kan er van je gevraagd worden de vinger van de therapeut van links naar rechts te volgen met je ogen, terwijl jij aan het vertellen bent. Het is ook mogelijk dat er met piepjes, handklapjes of een lampje gewerkt wordt. Dit zorgt ervoor dat je werkgeheugen belast wordt.
Na elke set verandert er iets
Het oprakelen van de gebeurtenis in combinatie met de afleiding noemen wordt een set genoemd. Na elke set is er even pauze en moet je vertellen hoe je je voelt. Meestal is dit het moment dat er een hoop gedachten en gevoelens naar boven komen en verandert er wat. De therapeut verzoekt je dat om je te concentreren op de meest opvallende verandering en dan beginnen jullie aan een volgende set.
In elke set concentreer je je op het gedeelte van de herinnering waar je de meeste spanning voelt, dit kan steeds een ander gedeelte van zijn. Samen met de therapeut zoek je naar de pijnplekken.
EMDR zet het gevoel bij de herinnering onder druk
Door EMDR wordt het verwerkingssysteem wat iedereen van nature in zich heeft geactiveerd. Door het werkgeheugen te belasten met meer dan alleen de gedachte aan de nare gebeurtenis, komt de herinnering onder druk te staan. Vergelijk het maar eens met multitasken. Als je staat te koken en tegelijkertijd je mail aan het beantwoorden bent op je telefoon, zal of je eten sneller aanbranden, of je maakt eerder een spelfout in een belangrijke e-mail.
Op het moment dat de herinnering onder druk staat kan er ruimte gemaakt worden om een ander gevoel aan de herinnering te koppelen. Uiteindelijk wordt er geprobeerd om, ook weer door middel van het belasten van je werkgeheugen, positieve gevoelens te koppelen aan de herinnering. Net zolang totdat je er zelf van overtuigd raakt.
Het gevolg is dat de zware emotionele lading die je brein aan de herinnering geeft verdwijnt. Dat zorgt ervoor dat je minder vaak aan de gebeurtenis terugdenkt en, als je dat wel doet, je dit kan doen zonder lastige gevoelens.
Voor wie is EMDR bedoeld?
EMDR is bedoeld voor mensen die een trauma moeilijk kunnen verwerken. Dat kunnen zowel volwassenen zijn als kinderen. Bij een trauma kun je denken aan:
Een ongeluk
Seksueel misbruik, aanranding of verkrachting
Een ernstige ziekte
Een overval
Het meemaken van een natuurramp
Het meemaken van een brand
Het meemaken van een oorlogssituatie
Getuige zijn van geweld
Verliezen van een baan
Verlies van een geliefde
Als je dit soort gebeurtenissen niet goed kunt verwerken dan kun je last krijgen van bepaalde klachten zoals:
Herbelevingen
Vermijden van plekken of personen
Schaamte
Je schuldig voelen
Gespannen gevoel
Schrikachtig zijn
Prikkelbaarheid
Depressieve gevoelens
Je zorgen maken
Negatief zelfbeeld
Paniekaanvallen
Concentratieproblemen
Slaapproblemen
Lichamelijk klachten die je niet kunt verklaren
In eerste instantie is EMDR ontwikkeld voor het behandelen van mensen met PTSS (Post traumatisch stress syndroom.) Maar er zijn inmiddels ook aanwijzingen dat EMDR kan helpen bij andere mentale problemen, zoals een paniekstoornis, verslaving of fobie.
EMDR bij kinderen
Sinds het jaar 2000 wordt EMDR ook bij kinderen toegepast. Als het kind eenmalig een nare gebeurtenis heeft meegemaakt, bijvoorbeeld een auto-ongeluk, dan is een korte EMDR behandeling vaak al voldoende. Is er iets gebeurt wat langer heeft geduurd, bijvoorbeeld aanhoudend seksueel misbruik of langdurige pesterijen op school, dan zijn er vaak meer EMDR sessies nodig om het trauma te kunnen verwerken.
Voor- en nadelen van EMDR
Net als bij elke therapie zijn er ook bij EMDR zowel voor- als nadelen te benoemen. Hoewel in dit geval de voordelen duidelijk opwegen tegen het ene nadeel. Om het overzichtelijk te houden zetten we de voordelen en de nadelen even op een rij:
Voordelen van EMDR
Bewezen effectief:
Er is inmiddels al behoorlijk wat onderzoek gedaan naar de effectiviteit van EMDR. En daaruit blijkt keer op keer dat EMDR werkt. Over de effectiviteit van EMDR hebben we het later in dit artikel nog even uitgebreider.
Snelle behandeling:
EMDR is zo’n effectieve behandelmethode dat sommige patiënten al binnen 1 sessie geholpen kunnen worden. De meeste mensen hebben aan een paar sessies voldoende.
Online te volgen:
Het is heel goed mogelijk om je EMDR therapie online te volgen. Je kunt de oefeningen met de therapeut makkelijk via een beeldverbinding doen. Zolang jij aangesloten bent op het internet kun je via Mindler EMDR dus in principe volgen vanaf je eigen bank in de woonkamer.
Veelal vergoed door verzekeraar:
Als je van je huisarts een verwijsbrief hebt gekregen wordt EMDR therapie vergoedt door je zorgverzekering. Wel heeft elke zorgverzekering andere voorwaarden. Om te kijken hoeveel sessies er voor je worden vergoed kun je het beste even contact opnemen met je zorgverzekeraar.
Nadelen van EMDR
Naast voordelen zitten er ook wat nadelen aan EMDR. Maar die nadelen zijn prima te overzien omdat ze vaak maar van korte duur zijn.
Na-effect van een paar dagen:
Omdat EMDR best wel intensief is en je veel praat over je emoties en gevoelens kunnen die emoties nog even door je hoofd spoken na een behandeling. Verreweg de meeste mensen kunnen deze emoties prima de baas, vooral omdat de behandelaar hier vooraf met je over heeft gesproken. Het helpt om een dagboekje bij te houden waarin je je gevoelens snel kwijt kan. Meestal is het gevoel na drie dagen weer weggeëbd.
Langere behandeling soms nodig:
De meeste mensen hebben genoeg aan een kortdurende EMDR behandeling. Maar als het trauma erg groot is dan is het soms nodig om langer onder behandeling te blijven. Dit gebeurt bijvoorbeeld als er een bepaalde situatie zich langere tijd in je leven heeft voorgedaan, zoals wanneer iemand regelmatig is misbruikt in zijn of haar jeugd.
EMDR oefeningen
De oefeningen die bij EMDR therapie worden ingezet zijn bedoeld om je werkgeheugen te belasten. Je doet deze oefeningen samen met je EMDR therapeut. Je vertelt over de nare gebeurtenis waar je mee zit, terwijl de therapeut je afleidt. Dit kan op een aantal manieren:
Vinger volgen
De therapeut beweegt zijn vinger van links naar rechts en aan jou de taak om de vinger met je ogen te volgen terwijl je aan het praten bent over je nare ervaring.
Geluid
Je kunt ook afgeleid worden door middel van geluiden, zoals piepjes die afwisselend in het ene en het andere oor van je koptelefoon klinken. Sommige behandelaars werken met het klappen van de handen.
Tikken
Soms wordt er gebruik gemaakt van zachte tikjes. Tijdens het vertellen van je verhaal wordt er dan bijvoorbeeld om en om op je schouder of je knie getikt.
Licht
Ook licht kan helpen om je af te leiden. De therapeut schijnt dan bijvoorbeeld met een lampje op de muur en aan jou de taak om het licht met je ogen te volgen.
Bij alle oefeningen wordt het werkgeheugen aangesproken. De meeste therapeuten kiezen ervoor om de oefeningen te doen waarbij je als patiënt je ogen moet bewegen, omdat dit een groter effect zou hebben op je werkgeheugen dan bijvoorbeeld een tik op je schouders of je knieën.
Welke methode er gebruikt wordt is afhankelijk van je therapeut. Heb je slechts lichte klachten, dan kun je ook proberen bepaalde EMDR oefeningen thuis te doen. Baat het niet, dan schaadt het niet.
EMDR oefeningen om thuis te proberen
Het is belangrijk dat de afleiding ervoor zorgt dat beide hersenhelften bezig worden gehouden. Je kunt daarvoor bijvoorbeeld steeds om en om op je linker- en je rechterknie tikken. Ook oogbewegingen kun je zelf uitproberen.
Een andere optie is om jezelf een knuffel te geven en met je handen om en om op elke schouder tikken. Tijdens deze afleidingsmanoeuvres moet je goed focussen op jouw nare gebeurtenis. Zelf EMDR toepassen kan alleen eventueel helpen als je last hebt van erg lichte klachten.
Als je klachten wat heftiger zijn is het altijd aan te raden om een gesprek in te plannen met een ervaren EMDR therapeut. Dat kan via de app van Mindler zonder veel moeite.
Effectiviteit van EMDR
Hoewel EMDR nog niet eens zo heel lang bestaat is er wel veel onderzoek naar gedaan. Het is zelfs een van de best onderzochte therapieën. Er zijn meer dan 20 gerandomiseerde gecontroleerde klinische onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van EMDR bij PTSS.
EMDR is in het geval van PTSS net zo effectief als andere bewezen effectieve behandelingen, zoals exposure therapie of cognitieve gedragstherapie in combinatie met exposure therapie. EMDR wordt, naast imaginaire exposure, dan ook wel de treatment of choice voor PTSS genoemd in de meest recente richtlijnen van de International Society for Traumatic Stress Studies (ISTSS), de American Psychiatric Association (APA), de Landelijke stuurgroep multidisciplinaire richtlijnen in de GGZ en de World Health Organization en andere richtlijn commissies. Dat betekent dat EMDR bij PTSS de eerste keus behandelmethode is.
Er wordt gezegd dat EMDR ook zou kunnen helpen bij andere mentale stoornissen, zoals angststoornis, Somatisch symptoomstoornis en verslavingsstoornissen. Er zijn onderzoeksresultaten bekend die deze theorie ondersteunen maar echt wetenschappelijk bewijs is daar nog niet voor gevonden.
Wildgroei aan behandelaars
EMDR is effectief als het wordt uitgevoerd door psychologen die weten wat ze doen. Doordat EMDR in korte tijd enorm populair is geworden is er een wildgroei ontstaan van therapeuten die zeggen dat ze EMDR behandelingen kunnen doen.
Omdat trauma’s vaak op een bepaalde manier met elkaar verweven zijn is het belangrijk dat de EMDR therapeut hier een goede kijk op heeft, anders kan EMDR therapie meer kwaad doen dan goed. Om zeker te weten of je behandelaar geschikt is om EMDR uit te voeren kun je altijd vragen naar een opleidingscertificaat.
EMDR ervaringen
EMDR is in korte tijd razend populair geworden. Er zijn dan ook talloze verhalen te vinden van mensen die EMDR therapie gevolgd hebben;
EMDR ervaring van Willem
“De chaos lijkt plots rechtgebreid, de onrust te verstillen. Nooit meer vechten, nooit meer vluchten voor de pijn. Het hoeft niet weg, de pijn mag er nu zijn.“
Dit is het laatste gedeelte van een gedicht geschreven door Willem (27). Hij had geregeld last van paniekaanvallen nadat hij 8 jaar geleden twee van zijn vrienden verloor bij een noodlottig ongeval. EMDR werd ingezet om Willem te helpen.
Lees hier het hele verhaal en gedicht van Willem
EMDR ervaring van Lenneke
Lenneke schrijft in haar blog over haar ervaring met EMDR therapie dat ze de therapie ‘loodzwaar’ en ‘énorm vermoeiend’ vond, maar uiteindelijk zeker de moeite waard.
“Nu ik klaar ben met mijn hele traject bij de psycholoog en goed terug kan kijken op mijn EMDR-traject, ben ik zó blij dat ik dit gedaan heb. Dat het me geholpen heeft van PTSS af te komen en dat ik nu weer vrij ben.”
Lees hier het hele verhaal van Lenneke
EMDR ervaring van verschillende kinderen
EMDR kan ook worden ingezet bij kinderen met een trauma. Vereniging EMDR Nederland maakt een mooi filmpje met kinderen met uiteenlopende trauma’s. De kinderen vertellen in de video over hun trauma, de oefeningen die ze moesten doen met de therapeut en wat ze er uiteindelijk aan gehad hebben. Een greep uit de reacties:
“Eigenlijk is het zo goed bevallen, ik merk echt dat het heel erg werkt. Ik word nu niet zo snel meer boos. Nu ga ik heel makkelijk slapen.”
Bekijk hier de hele video.
Hoeveel kost EMDR?
Als je kampt met mentale problemen, dan is in principe het bezoek aan een huisarts de eerste stap die je moet nemen. Dit is in Nederland gratis. De huisarts kan je onderzoeken en eventueel de hulp inschakelen van een Praktijk Ondersteuner Huisarts (POH). Zij bepalen vervolgens of er meer hulp nodig is om je mentale klachten te verlichten, bijvoorbeeld in de vorm van EMDR therapie.
EMDR kan vanuit de basiszorgverzekering vergoed worden als een vorm van psychologische zorg. Dit kan alleen als je een verwijsbrief van je huisarts kunt laten zien. Hier geldt wel dat een bedrag mogelijk wordt gevraagd in de vorm van het verplichte eigen risico.
De kosten voor EMDR hangen natuurlijk ook samen met het aantal sessies dat je moet volgen om van je klachten af te komen. Om erachter te komen welke kosten precies van toepassing zijn op jouw specifieke geval kun je altijd het beste even contact opnemen met je ziektekostenverzekeraar. Hier lees je meer over de voorwaarden en regels van de GGZ.
De geschiedenis achter EMDR
EMDR is nog een vrij jonge therapie. Het werd eind jaren 80 ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. Zij ontdekte de techniek op enigszins toevallige wijze. Tijdens een wandeling in Central Park tijdens de lunchpauze merkte ze dat het snel bewegen van haar ogen ervoor leek te zorgen dat stress rondom haar storende gedachten verminderde.
Deze ontdekking vond ze zo interessant dat ze besloot verder onderzoek te doen. Ze begon met een wetenschappelijk onderzoek met trauma slachtoffers in 1988 en in 1989 publiceerde ze de resultaten van haar onderzoek in Journal of Traumatic Stress. Eye Movement Desensitization and Reprocessing was een feit. De eerste mensen die geholpen werden door EMDR therapie waren getraumatiseerde Amerikaanse soldaten die gediend hadden tijdens de golfoorlog.
Ad de Jongh is bijzonder hoogleraar angst- en gedragsstoornissen aan de Amsterdam University College en hoofd onderzoek van het Psychotrauma Expertise Centre. Hij haalde de therapie in 1993 vanuit Amerika naar Nederland. Sindsdien heeft hij al talloze wetenschappelijke publicaties over EMDR op zijn naam staan.
EMDR werd in de korte tijd die het eigenlijk nog maar bestaat al heel snel razend populair. De korte duur van de therapie en de positieve effecten op patiënten zijn de meest voornamelijke redenen waarom de therapie zo’n enorme vlucht heeft genomen.
Online EMDR met Mindler
Het is heel makkelijk om online EMDR te volgen. Dat kan namelijk via de app van Mindler. Je kiest zelf een therapeut die je aanspreekt en de sessies volg je online. Samen met je behandelaar ga je aan de slag om in een korte tijd je trauma goed te verwerken, zodat je weer plezier krijgt in je leven en niet meer overvallen wordt door vervelende flashbacks, nachtmerries, boosheid of sombere gevoelens.
De EMDR therapie volg je via een beeldverbinding op je telefoon, laptop of tablet. Je hoeft er dus niet de deur voor uit, zolang je maar verbonden bent met het internet. Dat scheelt tijd en het maakt de drempel om ermee te beginnen mogelijk een stukje lager.
Begin nu met online EMDR bij Mindler
Denk je vaak terug aan die ene nare gebeurtenis die je ooit hebt meegemaakt. Word je vaak midden in de nacht bezweet wakker omdat je nachtmerries hebt over iets wat je is overkomen? Vermijd je bepaalde plekken of mensen omdat ze je doen denken aan dat ene nare moment wat je is overkomen?
Dan is het misschien tijd om hulp in te schakelen. De nare gebeurtenis heeft namelijk een vervelende invloed op je dagelijks gang van zaken en zorgt ervoor dat je minder plezier beleeft in je leven. En dat is natuurlijk niet de bedoeling!
Je kunt er verandering in brengen. Overleg met je huisarts. Bij een verwijzing download je de app van Mindler en plan je een afspraak in bij een van onze psychologen. Er zijn bij Mindler geen wachtlijsten dus je kunt vrijwel direct aan je online EMDR therapie beginnen. Op die manier word je snel weer de baas over je eigen gedachten en voel je je snel weer een stuk beter.