Mindler » Artikelen » Therapie » CGT – Cognitieve Gedragstherapie

Alles over Cognitieve Gedragstherapie (CGT)

Wist je dat Cognitieve Gedragstherapie een van de meest gebruikte behandelmethoden van Nederland is? De afkorting voor deze behandelmethode is CGT. Het is een korte, gestructureerde combinatie van gesprekstherapie en gedragstherapie en het wordt bij Mindler veelal ingezet bij de online behandelingen. Ook maken wij gebruik van e-health modules, oftewel: iCGT.

Therapie

Mindler kan je helpen met CGT – Cognitieve Gedragstherapie

Mindler maakt de geestelijke gezondheidszorg toegankelijk voor iedereen. Dit doen wij door videogesprekken aan te bieden met erkende psychologen via onze app.

Benieuwd hoe het werkt?

Psychologen werkzaam bij Mindler

Wij hebben de psychologen die je kunnen helpen

Bij Mindler kun je online terecht voor effectieve psychische hulp door professionele en erkende behandelaars. Je voert de gesprekken met je behandelaar via een videocall. Het grote voordeel is dat je cognitieve gedragstherapie dus vanuit je eigen omgeving kan volgen. Bovendien kun je zelf een behandelaar uitkiezen waar jij je goed bij voelt. En dat zonder wachtlijst.

Het doel van Cognitieve Gedragstherapie is het opsporen van denkfouten en die vervolgens corrigeren, zodat je je anders gaat gedragen in bepaalde situaties. Dat klinkt ingewikkeld, maar eigenlijk wordt ermee bedoeld dat je anders naar bepaalde zaken leert kijken – het cognitieve gedeelte van de therapie. De gedragstherapie leert je hoe te handelen in bepaalde situaties.

Cognitieve gedragstherapie is dus een combinatie van twee therapieën. Deze effectieve combinatie kan jou helpen bij bijvoorbeeld angstklachten, ADHD of een matige eetstoornis. Maar ook bij andere klachten kan CGT prima toegepast worden, daarover later meer. Laten we eerst eens kijken van Cognitieve Gedragstherapie nu precies is.

Wat is cognitieve gedragstherapie (CGT)?

Bij cognitieve gedragstherapie staan de cognities van jou als cliënt en de invloed van die gedachten op je gedrag centraal. Cognities zijn je gedachten, fantasieën, herinneringen of opvattingen over bepaalde gebeurtenissen. Het idee achter cognitieve gedragstherapie is dat niet zozeer de gebeurtenissen die je hebt meegemaakt van invloed zijn op je leven, maar wel de manier waarop je over deze gebeurtenissen denkt. Het gebeurt namelijk vaak dat iemand op een ‘foute’ manier naar gebeurtenissen uit het verleden kijkt. Er is dan sprake van een ‘vervormde denkgewoonte’. Zo’n ‘foute’ manier van denken zorgt volgens CGT voor disfunctioneel gedrag. Bij CGT leer je deze verkeerde denkgewoonten op te sporen en op een andere manier naar gebeurtenissen te kijken. Hierdoor kun je die gebeurtenissen objectiever benaderen, wat ervoor zorgt dat je negatieve gevoelens verdwijnen. En dat beïnvloedt je gedrag op een positieve manier.

Hoe werkt CGT therapie?

Nu je weet wat CGT therapie is, wil je waarschijnlijk ook wel weten hoe het nu precies werkt. Wat gebeurt er vanaf het moment dat je een afspraak hebt met je CGT therapeut? Als eerste sta je even kort stil bij je jeugd. Hoewel het natuurlijk belangrijk is om te zoeken naar gebeurtenissen in je jeugd die jouw leven op dit moment nog steeds beïnvloeden, wordt er bij CGT therapie vooral de nadruk gelegd op het heden en de toekomst. Die gebeurtenissen uit je jeugd zijn een gegeven. Hoe jij op dit moment over die gebeurtenissen denkt, dát is waar je aan gaat werken. Samen met je therapeut bekijk je hoe je je gedraagt in bepaalde situaties. Ben je bijvoorbeeld CGT therapie gaan volgen vanwege een dwangstoornis, dan gaan jullie samen kijken naar op welke momenten je het meeste last hebt van je stoornis. Wat zorgt er nu precies voor dat jij je op een bepaald moment op een bepaalde manier gedraagt? En welke gedachten schieten er op dat moment door je heen? Je therapeut en jij gaan samen uitzoeken wat precies de knelpunten zijn in je leven. In tegenstelling tot psychotherapie, waar jij vaak degene bent die het verhaal moet doen, ben je bij CGT therapie dus echt samen met je therapeut aan het werk. Naast het ‘praatgedeelte’ krijg je ook bepaalde oefeningen en huiswerk van je therapeut, die ervoor zorgen dat je anders bepaalde zaken kunt denken, wat ervoor zorgt dat je gedrag positief verandert. Bij Mindler doe je dit onderdeel ook via de Mindler app, wanneer het jou uitkomt.

Voor wie is CGT bedoeld?

Oorspronkelijk is CGT ontwikkelt voor behandeling bij depressie, maar inmiddels kan CGT therapie ook worden ingezet bij veel andere klachten. Je kunt onder andere baat hebben bij CGT als je:

CGT wordt ook vaak gebruikt om ervoor te zorgen dat mensen die een depressie hebben gehad, niet meer terugvallen in dat ziektebeeld.

Voor- en nadelen van cognitieve gedragstherapie

CGT therapie is toe te passen bij veel verschillende klachten en is dan ook de meest toegepaste therapie in ons land. Of de therapie voor jou de oplossing kan bieden kunnen we je niet vertellen. Wat we wel kunnen doen is eens objectief kijken naar de voor- en nadelen van CGT. Aan de hand daarvan kun je misschien zelf bepalen in hoeverre cognitieve gedragstherapie in jouw straatje past.

Voordelen van CGT

Evidence-based: CGT is een ‘evidence-based’ theorie. Dat betekent dat er heel veel onderzoek is gedaan naar de werking van de therapie en dat men vindt dat deze nu wetenschappelijk is bewezen, oftewel: CGT werkt. Sneller dan andere therapieën: Als je CGT therapie volgt moet je hard werken, maar het voordeel daarvan is wel dat deze therapie vrij snel kan worden afgerond. Veel sneller dan bijvoorbeeld psychotherapie. Gestructureerd: Er zit een duidelijke structuur in de therapie. Dat betekent dat je de therapie op verschillende manieren kunt volgen. Bij de therapeut in zijn praktijk, maar ook in groepsvorm. Het maakt CGT ook erg geschikt om online via Mindler te volgen. Praktisch: CGT is een praktische therapie. Je krijgt handvatten aangereikt waarmee je direct aan de slag kunt. Ook als je therapie is afgerond kun je de lessen die je tijdens je therapie hebt geleerd nog steeds blijven toepassen op je leven.

Mogelijke nadelen van CGT

Zelf aan de slag: Behalve de sessie die je met je therapeut volgt wordt er ook van je verlangd dat je oefening doet en huiswerk maakt. Bij CGT krijg je wel hulp van je therapeut, maar is het vooral de bedoeling dat je zelf aan de slag gaat met je problemen.

Moeilijk aan te passen schema’s: CGT gaat ervan uit dat de kennis waarover iemand beschikt in het brein is georganiseerd in schema’s en associatieve netwerken. Deze schema’s en netwerken zorgen ervoor dat je hoofd niet vol komt te zitten met allerlei losse, dwarrelende gedachten. De schema’s laten maar mondjesmaat nieuwe informatie binnen. Daarbij krijgt de informatie die ‘goed past’ in zo’n schema voorrang op nieuwe informatie. Het veranderen van zo’n schema, en dus je gedachten en het gedragspatroon wat daarop aansluit, kan dus flink wat werk kosten. Heb je complexe psychische problemen, dan kan het zijn dat CGT voor jou niet de juiste therapie is. Bij Mindler bespreken we dit in de intakefase, dus voordat je aan de slag gaat.

Confronterend: In je therapie ga je kijken naar je diepste gevoelens en gedachten. Iets wat je normaal gesproken natuurlijk niet zo snel doet. Dit kan confronterend en pijnlijk zijn.

Cognitieve gedragstherapie oefeningen

Naast gesprekken met je therapeut is het bij CGT ook de bedoeling dat je aan de slag gaat met oefeningen. Zo kan er bijvoorbeeld van je gevraagd worden om op te schrijven hoe je een bepaalde gebeurtenis zou beschrijven als je het vanuit een cameralens bekijkt. En wat bij diezelfde gebeurtenis jouw eigenlijke gevoelens zijn. De basis van CGT wordt gevormd door het cognitieve model waarin wordt beschreven hoe gedachten tot bepaalde gevoelens en gedrag kunnen leiden. Dit model wordt het ABC model genoemd.

ABC model

In het ABC model staan de drie letters voor een bepaald begrip:

A: Gebeurtenis

B: Gedachten

C: Gevoel/gedrag

Laten we als gebeurtenis het volgende moment als voorbeeld nemen:

Je komt iemand tegen op straat en je zegt: ‘hallo’, maar diegene zegt niets terug. Dit is de gebeurtenis (A). Nu gaan je gedachten (B) met je op de loop. “Waarom zegt de ander niks?” “Heb ik iets verkeerd gedaan?” “Vindt de ander mij niet aardig?”. Deze negatieve gedachten zorgen ervoor dat je je niet goed voelt, niet goed genoeg. Het gevolg kan zijn dat je de volgende keer als je degene tegenkomt niet meer groet. Je hebt dus je gedrag (C) aangepast.

Cognitieve gedragstherapie schema

Om alle gevoelens en gedachten over bepaalde gebeurtenissen op een rij te zetten wordt er in bij cognitieve gedragstherapie gewerkt met schema’s. Het ABC schema hebben we zojuist besproken. Laten we eens kijken naar een ander schema, het zogenoemde 5 g schema.

5 g schema

Het 5 g schema lijkt op het ABC schema, maar gaat iets verder. Het werkt met 5 ‘g’s:

Gebeurtenis – Gedachten – Gevoelens – Gedrag – Gevolg

Met het 5 g schema ga je onderzoeken waar jouw gedrag vandaan komt. Je gedrag is volgens CGT namelijk een reactie op een gebeurtenis die bij jou bepaalde gevoelens oproept. Door de 5 g’s in te vullen kom je erachter waarom jij je op een bepaalde manier gedraagt. Vaak wordt er van je gevraagd om voor elke G ook een alternatief in te vullen. In het ene vak schrijf je dan bijvoorbeeld wat je gedachte bij een bepaalde gebeurtenis is, en in het vak ernaast schrijf je wat je bij die gebeurtenis eventueel ook zou kunnen denken. Op die manier train je jezelf anders te denken.

Effectiviteit van CGT therapie

De effectiviteit van CGT therapie is bewezen. Daarom heeft de therapie het predicaat ‘evidence-based’ gekregen. Er zijn al heel veel mensen mee geholpen en het is natuurlijk ook niet voor niets zo’n populaire therapie om te volgen. Dit betekent echter niet dat de therapie bij iedereen tot grote oplossingen leidt. Het kan zijn dat deze therapie simpelweg niet bij je past, of dat je problemen te complex zijn om aan te pakken met CGT.

Cognitieve gedragstherapie bij depressie

Cognitieve gedragstherapie is in eerste instantie ontwikkelt om mensen met een depressie te helpen. Als je last hebt van depressieklachten kan het volgen van CGT therapie waarschijnlijk helpen. CGT wordt tegenwoordig ook vaak ingezet om ervoor te zorgen dat mensen niet meer terugvallen in een depressie. Als je geen depressieve klachten meer hebt, maar wel een depressie gehad hebt, kun je met CGT dus preventief behandelt worden.

Cognitieve gedragstherapie bij angst

Als je last hebt van angst dan kun je baat hebben bij het volgen van CGT therapie. Samen met je therapeut zoek je waar je angst vandaan komt. Meestal komt je angst voort uit bepaalde gevoelens en gedachten die situaties bij je oproepen. Door die gevoelens en gedachten te benoemen en te veranderen kan ervoor gezorgd worden dat je angst minder wordt, of zelfs helemaal verdwijnt.

Cognitieve gedragstherapie bij andere aandoeningen

Bij alle aandoeningen waarbij een bepaald (verkeerd) gedrag voortkomt uit de manier waarop jij over bepaalde gebeurtenissen denkt kan CGT helpen. Cognitieve gedragstherapie is dus niet alleen effectief voor mensen met depressieve klachten, maar ook voor een jongere die onaangepast gedrag vertoont, een jonge vrouw met arbeidsgerelateerde problemen of een man van middelbare leeftijd die moeite heeft met sociale contacten. CGT therapie is dus op veel verschillende vlakken in te zetten.

Cognitieve gedragstherapie ervaringen

CGT ervaring van Monique

Monique heeft ME, enterovirale, vasculaire neuro-immuunziekte. Zij volgde cognitieve gedragstherapie en schreef erover in haar blog over het leven met ME; “Bij mij heeft dat veel voordeel gegeven en nog iedere dag ben ik blij dat ik vaste uren slaap en overdag nooit meer slaap.”

CGT ervaring van Hanne

Hanne reageerde op een blog over CGT en vertelt kort over haar eigen ervaring met de therapie:“Voor mij werkt dit heel goed. Door het maken van de g-schema’s en ze te bespreken heb ik veel nieuwe inzichten gekregen in mijn eet- en angststoornis.”

CGT ervaring van Jacquelien

Jacquelien schrijft in haar blog “JTravel” over wat zij allemaal tegenkomt tijdens haar CGT traject:“Omdat ik inmiddels aan het eind van de maand een half uur per keer wandel, wordt er ook begonnen met het realiseren van andere doelen, één daarvan is voor mij dat ik weer iets kan ondernemen als een fietstocht of een bezoek aan een museum.”

Hoeveel kost cognitieve gedragstherapie?

De kosten van de cognitieve gedragstherapie zijn afhankelijk van het aantal sessies dat je nodig hebt. Het gemiddelde aantal sessies ligt tussen de 5 en 20. In veel gevallen worden de sessie vergoed door je zorgverzekering. Om dit zeker te weten kun je het beste even contact opnemen met je zorgverzekering. Een sessie kost, als deze niet vergoed wordt, ongeveer 100 euro.

De geschiedenis achter cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie bestaat nog niet heel lang. Het werd eind jaren 50 van de 20e eeuw ontwikkelt door Aaron Beck en Albert Ellis. In de jaren 60 en 70 werd het nog psychotherapie en gedragstherapie’ genoemd en werd er op deze toen nog heel nieuwe theorie neergekeken. Aaron (Tim) Beck ontwikkelde in de jaren 60 de cognitieve therapie. Albert Ellis had al iets eerder, de rationele therapie opgestart. Omdat er in gedragstherapie steeds meer aandacht kwam voor cognitieve onderdelen integreerde de cognitieve therapie steeds meer in de gedragstherapie, zodat er uiteindelijk gesproken kan worden van cognitieve gedragstherapie. Werd er in de eerste jaren dat de therapie bestond nog behoorlijk op deze vorm neergekeken, inmiddels heeft cognitieve gedragstherapie een enorme inhaalslag gemaakt. Het is een van de meest onderzochte therapieën en ook een van de meest toegepaste vormen van therapie.

Online Cognitieve gedragstherapie met Mindler

Cognitieve gedragstherapie is een zeer gestructureerde therapie die ook online heel goed te volgen is. Ook bij Mindler kun je terecht voor online cognitieve gedragstherapie.

Online CGT psycholoog

Ben je op zoek naar een psycholoog die werkt op basis van cognitieve gedragstherapie, dan kun je deze bij Mindler vinden.


Bijgewerkt: 2023-04-03

Beoordeeld door: de psychologen van Mindler