Je krast en je krast en je krast nog een keer. Helaas, weer geen prijs. Waar de een het kraslot weggooit en verder gaat met zijn dag, koopt een ander direct een nieuw kraslot. Een gokspelletje is leuk om te doen en nooit ver weg, krasloten kun je immers op iedere straathoek kopen. Bijna iedere grote stad heeft wel een casino, in veel horecagelegenheden staan gokkasten en ook online zijn er heel veel plekken waar je een gokje kunt wagen. En dat is fijn voor iedereen die gokt ter vermaak en ermee kan stoppen als hij geen zin meer heeft, maar minder fijn voor iedereen die stoppen met gokken lastig vindt.
Ben jij iemand die meteen een nieuw kraslot koopt als de eerste, de tweede en de derde geen prijs geven? Zit je ‘s nachts op je computer te gokken terwijl je morgen een belangrijke vergadering hebt? Is gokken voor jou in de loop der tijd belangrijker geworden dan je eigenlijk zou willen? Dan zou het kunnen zijn dat je gokverslaafd bent. En dan is het tijd om hulp te zoeken, want een gokverslaving kan grote gevolgen hebben voor je leven.
De stap om hulp te zoeken is best een grote. Veel mensen schamen zich voor hun verslaving. Bovendien, met die gokverslaving valt het wel mee toch? Je gokt gewoon vaker dan anderen, maar je bent er nu eenmaal goed in.
Wat is een gokverslaving?
Gokverslaving noemt men ook wel pathologisch gokken. In de DSM V (het diagnostisch en statistisch handboek van psychiatrische aandoeningen) spreekt men van een gambling disorder, oftewel een gokstoornis. Het feit dat deze stoornis in de DSM V staat betekent dus dat gokverslaving een psychische aandoening is. Als je gokverslaafd bent kun je geen weerstand bieden aan de verleiding om te gokken. Je raakt afhankelijk van het gokken, je ziet het kansspel niet meer als een spel maar het gaat je leven beheersen. Zonder te gokken kom jij een dag niet door.
Door te gokken kom je in een soort roes terecht, net als dat bij drugsverslaafden gebeurt. Alleen ben jij niet verslaafd aan een bepaalde substantie maar aan een bepaald gedrag. Dat komt omdat door de spanning en sensatie van het gokken er dingen in je hersenen en lichaam veranderen. Het zou kunnen zijn dat hierdoor het beloningssysteem van je hersenen geprikkeld wordt. En dat zorgt ervoor dat je steeds opnieuw een gokje wil wagen.
Heb je het idee dat je enige bent die problemen heeft met gokken, dan heb je het mis. In 2016 is er een onderzoek gedaan naar het aantal gokkers in Nederland en daaruit blijkt dat er een kleine 80.000 probleemspelers zijn die zeer waarschijnlijk gok- of kansspelverslaafd zijn. Over het algemeen zijn meer mannen dan vrouwen gokverslaafd, maar de cijfers zijn aan het verschuiven. Sinds het gokken toegankelijker is geworden door online casino’s melden zich steeds meer vrouwen en jongeren met een gokverslaving.
Soorten gokverslaving
Overal waar je kijkt ligt de verleiding op de loer als je gokverslaafde bent. Waar de een obsessief krasloten koopt, kan de ander niet stoppen met het spelen van een online speelautomaat of het wedden op sportwedstrijden. Je verslaving kan dus samenhangen met een bepaald kansspel.
Verslaafd aan gokkasten
Gokkasten zijn speelautomaten waarin je voor een klein bedrag rollen kunt laten draaien om zo op bepaalde winnende combinaties van cijfers en symbolen uit te komen. Het spel is makkelijk om te spelen. Je hoeft maar op een knop te drukken of aan een hendel te trekken en binnen een paar seconden weet je of je hebt gewonnen.
Daarbij zijn gokkasten zijn visueel erg aantrekkelijk. Vaak kun je een aantal keer gratis draaien waardoor er gezorgd wordt dat je aandacht wordt vastgehouden. Al deze dingen zorgen ervoor dat de gokkast een aantrekkelijk, laagdrempelig kansspel is waar je makkelijk verslaafd aan kunt raken. Gokkasten vind je in het casino maar staan vaak ook in cafés, cafetaria’s of restaurants.
Verslaafd aan tafelspelen in het casino
In een standaard casino vind je naast gokkasten ook andere kansspelen die op een tafel plaatsvinden, de zogenoemde ‘tafelspelen’. Denk hierbij bijvoorbeeld aan blackjack en roulette. Bij deze spellen moet je van tevoren geld inzetten om vervolgens het spel te spelen. Deze tafelspellen zijn echte geluksspellen, het lot bepaald. Tafelspellen kun je spelen in een casino, maar ook thuis met vrienden en online.
Verslaafd aan pokeren
Pokeraars zelf zien het spel als een denk- en strategiespel en niet als een kansspel. De overheid denkt daar echter anders over en beschouwd poker wel als kansspel. Het valt daarom onder de Wet op de Kansspelen. De kans op een pokerverslaving is niet zo groot als de kans op een verslaving aan gokkasten, maar zeker wel aanwezig. Zeker sinds het poker online een grote vlucht heeft genomen.
Online zijn er pokerspelen te vinden die je gratis kunt spelen, maar ook spellen waar je geld moet inzetten. Als je geld hebt ingezet en hebt verloren is het verleidelijk om opnieuw te spelen om je verloren geld terug te verdienen. En dan ligt een pokerverslaving op de loer.
Verslaafd aan online gokken
Op het internet zijn steeds meer websites te vinden die online gokspellen aanbieden. Sterker nog; het barst ervan. De sites lokken nieuwe klanten met gratis spellen of mooie bonussen. Geld inleggen om mee te spelen kan daarna heel simpel via een creditcard, PayPal en tegenwoordig ook steeds meer door middel van het gebruikelijke internetbankieren met iDEAL.
Het is dus heel makkelijk om online een gokje te wagen. En die makkelijke instap zorgt ervoor dat er steeds meer online gokverslaafden bijkomen. Daarbij gaat een online casino nooit dicht. Sinds de opkomst van de online casino’s melden steeds meer vrouwen en jongeren met een gokverslaving, waar het vroeger voornamelijk mannen waren.
De online spellen zijn zo verslavend omdat ze vaak onmiddellijk resultaat geven, het makkelijk is om geld in te zetten, en je overal en altijd kunt spelen. Bovendien kun je online anoniem gokken, en daarmee is er geen sociale controle van anderen.
Verslaafd aan beleggen
Dat je verslaafd kan raken aan kansspelen zoals krasloten, blackjack of speelautomaten dat wist je waarschijnlijk al lang. Maar wist je dat je ook verslaafd kunt raken aan beleggen? Mensen die verslaafd zijn aan speculeren op de beurs, ook een soort gokken, kunnen daarmee snel enorme bedragen verliezen.
Oorzaak van gokverslaving
Hoe komt het nu dat de ene persoon zijn schouders ophaalt als er niets is gewonnen met een kraslot, en de ander lot naar lot blijft kopen? Waarom raakt iemand gokverslaafd? Een eenduidig antwoord is er niet. Er is niet een enkele oorzaak van gokverslaving aan te wijzen. Aan een gokverslaving kunnen veel verschillende dingen ten grondslag liggen, die onder te verdelen zijn in 3 groepen: Iemands persoonlijke eigenschappen, de eigenschappen van het kansspel en maatschappelijke factoren.
Persoonlijke eigenschappen
Iedereen wordt geboren met een eigen set genetische kenmerken. En hoewel je niet kunt voorspellen of iemand later in zijn leven verslaafd raakt aan gokken of niet, kunnen bepaalde genetische kenmerken dat risico wel vergroten. Ook bepaalde persoonlijke eigenschappen vergroten het risico om gokverslaafd te worden. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan:
Het hebben van een negatief zelfbeeld
Niet zoveel sociale vaardigheden hebben
Geen probleemoplossende vaardigheden bezitten
Niet reëel kunnen denken over het gokken
Het moeilijk kunnen verwerken van teleurstellingen
Slecht kunnen omgaan met stress
Eigenschappen van het kansspel
Ook de eigenschappen van het gokspel dat je speelt kunnen van invloed zijn op jouw verslaving. Als het spel aantrekkelijk is om te zien, makkelijk te spelen en spannend is, dan is de kans dat je blijft spelen veel groter. Helemaal als je om de zoveel tijd beloond wordt.
Die beloning zorgt ervoor dat je even blij wordt en zin hebt om verder te spelen.
Als je snel en makkelijk kunt winnen zijn gokspellen verslavender. Dat is dan ook de reden dat er meer mensen verslaafd zijn aan het spelen op een gokkast, dan aan poker. Bij poker kost het nu eenmaal meer tijd om te winnen.
Maatschappelijke factoren voor het verslaafd raken aan gokken
Behalve biologische oorzaken en de eigenschappen van de gokspellen zelf kan de wereld om je heen je ook een duwtje in de rug geven richting een verslaving. Bijvoorbeeld als je bent opgegroeid in een omgeving waar gokken heel gewoon was. Of als (een van) je ouders gokverslaafd is/was. Maar ook als je nooit hebt geleerd hoe je goed met geld om moet gaan.
Het gezinsleven kan ook op een andere manier van invloed zijn. Jongeren die zich bijvoorbeeld afzetten tegen hun ouders hebben een grotere kans gokverslaafd te raken.
En vergeet ook je sociale kring niet. De eerste keer een euro in een gokmachine gooien gebeurt vaak samen met vrienden. En ben je eenmaal in de ban van het gokken, dan kan het zijn dat je tijdens het gokken nieuwe vrienden maakt. Stoppen met gokken wordt dan moeilijker, je wil geen gezichtsverlies lijden bij je nieuwe vrienden en ze graag nog vaker spreken.
Gokken is voor veel mensen een uitlaatklep. Even ontsnappen een de sleur van het dagelijkse leven. Het is een wereld vol spanning en sensaties. Kun je slecht tegen verveling, dan is die andere wereld super aantrekkelijk.
Alle bovengenoemde factoren zijn geen garantie voor het ontwikkelen van een gokverslaving. Vaak is het een combinatie van meerdere factoren die ervoor zorgt dat iemand niet kan stoppen met het spelen van kansspelen.
Wie heeft veel risico op een gokverslaving?
Over het algemeen zijn het mannen die het vaakst verslaafd raken aan gokken. Maar sinds de opkomst van online gokspellen raken ook steeds meer vrouwen en jongeren verslaafd. Tussen 2006 en 2015 nam het aantal verslaafde jongeren toe met 6%. Bij vrouwen liep het verslavingspercentage op in de leeftijdscategorie tot 35 jaar en boven de 65 jaar.
Deze mensen hebben veel risico op gokverslaving:
Mannen
Vrouwen tot 35 jaar
Vrouwen boven de 65 jaar
Kinderen van gokverslaafden, of kinderen die met verslaving in de familie te maken hebben (gehad)
Jong volwassenen die op jonge leeftijd een groot geldbedrag wonnen
Mensen met psychische klachten, zoals depressie, ADHD, trauma, angststoornis of andere verslavingen.
Gokverslaving symptomen en klachten
Of iemand gokverslaafd is, is misschien niet zo snel te zien als wanneer iemand verslaafd is aan drugs. Toch kun je een gokverslaafde vrij snel herkennen. Maar dan moet je wel even opletten.
Is mijn dierbare gokverslaafd?
Symptomen om in de gaten te houden als je denkt dat een dierbare verslaafd is aan gokken zijn:
Verandering in gedrag: iemand is ineens stiller of juist luidruchtiger
Slechte persoonlijke verzorging en hygiëne
De persoon gokt langer dan 4 uur per keer
De persoon speelt met hoge bedragen
Iemand vraagt omgeving vaak om geld
Persoon is vaak vermoeid
Geheugenverlies
Schulden
Vaak klagen over hoofdpijn, of maag- en darmklachten
Trillen of transpireren
Vaak praten over kansspelen
Ben ik gokverslaafd? – De gokverslaving tests
Volgens de DSM-V heb je een gokstoornis als je binnen een jaar vier van de volgende symptomen hebt:
Je gokt met steeds grotere bedragen om de gewenste opwinding te bereiken
Als je probeert te stoppen of te minderen met gokken word je onrustig
Het lukt je niet om te minderen of te stoppen met gokken. Je krijgt ook geen controle over je gokgedrag
Je gokt vaak als je je angstig of depressief voelt
Als je geld hebt verloren zet je opnieuw in om je verloren geld weer terug te winnen
Je liegt over het aantal uren dat je gokt of over hoeveel geld je inzet tijdens het gokken
Je vraagt anderen vaak om geld of je vertrouwt erop dat anderen jouw schulden verlichten
Door het gokken meld je je vaak af op werk of op school
Twijfel jij of je gokverslaafd bent? Dan kun je online zoeken naar gokverslaving tests. Door het beantwoorden van vragen of antwoord te geven op stelling kun je er snel achter komen of het tijd is om hulp te zoeken. Hier is een voorbeeld van zo’n test.
Is mijn kind gokverslaafd? Gokverslaving test voor jongeren
Zeker nu online ook makkelijk gegokt kan worden is het voor jongeren veel gemakkelijker geworden om een gokje te wagen. Als ouder kun je je kind niet 24 uur per dag in de gaten houden. En met mobiele telefoons, tablets en laptops binnen handbereik kan er makkelijk gespeeld worden in een online casino zonder dat jij daar als ouder kijk op hebt. Wil je weten of jouw kind gokverslaafd is? Dan kun je samen met je kind deze test invullen.
Gokverslaving test bij erkende behandelaar
De uitslagen van een online test zijn niet een officiële diagnose. Die moet namelijk gegeven worden door een professional. Na de diagnose kun je aan een goede behandeling beginnen om van je gokverslaving af te komen.
Herstellen van gokverslaving – gokverslaving behandelingen
Je begon ooit met gokken omdat het leuk en spannend was. Maar gaandeweg ben je steeds vaker gaan gokken en nu gaat er eigenlijk geen dag meer voorbij zonder dat je aan gokken denkt. Je gokt nu niet meer omdat het leuk is, maar omdat je niet meer zonder kunt. Eigenlijk weet je wel dat je een probleem hebt, of dat je hard op weg bent om gokverslaafd te worden. Tijd om aan de bel te trekken. Maar kun je eigenlijk herstellen van een gokverslaving? En wat moet je daar dan voor doen?
Gaat een gokverslaving over? Is gokverslaving te genezen?
Een gokverslaving is een psychisch probleem. De meest effectieve manier om ervan af te komen is therapie. Soms wordt de therapie gecombineerd met medicatie. Je kunt er dus wel vanaf komen. Hoelang een behandeling duurt is niet te zeggen. Aan een gokverslaving ligt bij iedereen een andere reden ten grondslag, en de verslaving is dus heel persoonlijk. De ene gokverslaafde heeft meer therapiesessies nodig dan een ander om zijn of haar probleem op te lossen. Een gokverslaving kun je niet genezen met alleen maar medicatie. Er is helaas geen wonderpil op de markt om van je verslaving af te komen.
Gevolgen van gokverslaving op lange termijn
De gevolgen van een gokverslaving zijn groot. In eerste instantie is het probleem misschien dat je geld verliest, maar daarna stapelen de problemen zich alleen maar verder op. De gevolgen van een gokverslaving op lange termijn kunnen zijn:
Schulden
Relatieproblemen
Slechte gezondheid
Psychische problemen
Problemen op school of op het werk
Verlies van je baan
Vermoeidheid
Scheiding
Vaak ruzie hebben
Rusteloosheid
Stelen of fraude plegen om aan geld te komen
Therapie ter behandeling van gokverslaving
Wat gebeurt er als je eenmaal hulp bij gokverslaving vraagt? Welke behandelingen zijn er? En wat houden ze eigenlijk in?
Praten met een psycholoog: Samen met je behandelaar ga je onderzoeken naar waarom je een gokprobleem hebt. Waar komt je probleem vandaan? Is er iets voorgevallen in het verleden, of zit je nu ergens mee? Heb je wellicht andere psychische problemen? En hoe ga je met je problemen om? Allemaal vragen die tijdens de therapie naar voren komen.
Cognitieve gedragstherapie: Net als praten met een psycholoog is cognitieve gedragstherapie ook een vorm van therapie. Alleen blijft het nu niet bij praten, maar wordt er ook van je verwacht dat je oefeningen doet. Het wordt dan ook wel denk en doe therapie genoemd. Zo krijg je inzicht in je eigen gedrag en wordt de nadruk gelegd op het veranderen van je gedrag.
Medicatie ter behandeling van gokverslaving
Medicatie alleen is niet de oplossing om van je gokverslaving af te komen. Een verslaving is namelijk een psychisch probleem waarbij therapie het beste helpt. Je behandelaar kan er wel voor kiezen om bepaalde medicijnen voor te schrijven om je therapie te ondersteunen. Dit kan alleen als je behandelaar een psychiater is, een psycholoog is niet bevoegd om medicatie voor te schrijven. Medicijnen die als ondersteuning van een behandeling bij gokverslaving voorgeschreven kunnen worden zijn:
Opiaatantagonisten, zoals Naltrexon en Nalmefeen
Antidpressiva, zoals Prozac®, Seroxat® en Remeron®.
Natuurlijke supplementen ter behandeling van gokverslaving
Natuurlijke supplementen kunnen je gokverslaving niet genezen. Wel kun je bepaalde natuurlijke supplementen gebruiken in bepaalde situaties die gepaard gaan met je verslaving. Ben je geneigd om te gokken als je ‘s nachts niet kunt slapen, dan kun je bijvoorbeeld kiezen voor valeriaan of lavendel.
Als je ADHD hebt ben je gevoelig voor impulsen en dit kan gokverslaving triggeren. ADHD’ers lijken baat te hebben bij supplementen zoals foliumzuur, omega-3- en omega-6.
Mindfulness ter behandeling van gokverslaving
Door mindfulness leer je stil te staan bij het hier-en-nu. Door bepaalde oefeningen word je je bewust van automatische reacties en patronen die je hebt. Als je weet hoe je op een bepaalde situatie reageert, kun je het de andere keer anders aanpakken. Mindfulness leert je omgaan met tegenslagen. Als je verliest met gokken, zul je door je mindfulnesstraining misschien niet meteen weer opnieuw inzetten om je geld terug te winnen, maar deze keer een andere beslissing nemen. Bekende mindfulnessoefeningen zijn yoga, meditatie en ademhalingsoefeningen.
Zelfhulp bij gokverslaving
Zelfhulp is goed geschikt als je nog niet helemaal gokverslaafd bent, maar wel riskant gokgedrag vertoont. Via de Jellinek kliniek kun je jezelf gratis en anoniem aanmelden voor het zelfhulpprogramma. Op andere plekken online kun je terecht om verhalen te lezen van andere gokverslaafden, of jouw eigen verhaal te doen. Daarvoor zoek je op internet naar een gokverslaving forum. Vaak is het goed om te praten met lotgenoten, omdat je voelt dat je begrepen wordt, en jezelf wellicht herkent in situaties van anderen.
Omgaan met gokverslaving in het dagelijks leven
Misschien denk je dat jij de enige bent die last heeft van je gokverslaving, maar meestal trek je ook je omgeving mee in jouw problemen. Soms zelfs zonder dat je het zelf doorhebt. Het is belangrijk dat je hulp zoek voor jezelf, maar bijkomend voordeel van hulp zoeken is dus ook dat je jouw omgeving ermee helpt.
Gokverslaving en familie
Door een gokverslaving kun je je anders gaan gedragen. Gok je vaak ‘s nachts en ben je daardoor moe, dan kun je overdag prikkelbaar reageren op andere gezinsleden. Wat de sfeer in huis natuurlijk niet bevordert. Als andere familieleden zich zorgen om je gaan maken kan dat voor irritatie en stress zorgen in het hele gezin. En ook geldproblemen en schulden kunnen van invloed zijn op de hele familie.
Gokverslaving en werk
Gokverslaafden hebben vaak last van problemen op het werk. Als je met je hoofd continu bij je volgende weddenschap zit, staat je hoofd niet naar je werk. Concentratieproblemen komen dan ook vaak voor. Ook vermoeidheid kan ervoor zorgen dat je overdag niet scherp bent. Is je gokverslaving ver gevorderd en heb je schulden opgebouwd, dan bestaat de kans dat je geld gaat stelen of gaat frauderen op je werk om aan extra geld te komen. Door je gokverslaving kun je zelfs je baan verliezen.
Gokverslaving en relaties
Relaties en een gokverslaving gaan vaak niet goed samen. Geldproblemen gaat jullie vaak allebei aan. Bovendien merkt je partner hoogstwaarschijnlijk wel dat er ‘iets’ met je aan de hand is als je gokverslaafd bent. Stiekem gokken en het liegen tegen en bedriegen van je partner kan je relatie uiteindelijk opbreken.
Gokverslaving en seksualiteit
Je denkt aan niets anders meer dan aan je gokverslaving. Dus ook niet aan je partner. En ‘s nachts waag je liever een gokje, dan dat je naast je partner in bed ligt. Het zal je niet verrassen dat het hebben van een gokverslaving niet goed is voor de bedrijvigheid in de slaapkamer. En wie wil er nu seks met iemand die zichzelf verwaarloost?
Geschiedenis van gokverslaving
Gokken bestaat al heel lang. 40.000 jaar voor Christus gokte de mens al met botjes van schapen. 5000 jaar voor Christus werd er voor het eerst met dobbelstenen gespeeld en in het jaar 1763 werd het eerste casino opgericht. Gokproblemen zijn dan ook niet nieuw. De Russische schrijver Dostojevski (1821-1881) verspeelde zijn hele vermogen achter de roulettetafel. En ook de Nederlandse schrijver die je kent van het boek Max Havelaar – Multatuli (1820-1887) verspeelde zijn geld met roulette. Tot twee keer toe zelfs.
In de jaren 90 van vorige eeuw werden problemen rondom gokken in Nederland pas echt aan de kaak gesteld. Nu moest er echt wat gebeuren. Gemeenten zagen zich genoodzaakt om het aantal gokkasten in horecagelegenheden te beperken. In 1994 schat men dat er 70.000 gokverslaafden zijn in Nederland. 7000 daarvan melden zich aan bij de verslavingszorg.
In 2000 wordt de wet op kansspelen aangescherpt. Gokkasten worden minder verslavend gemaakt en wordt een beperking opgelegd aan het aantal gokkasten dat in snackbars en cafés mag staan. Het nieuwe beleid lijkt te werken, want in 2005 wordt het aantal gokverslaafden geschat op 40.000. Dat zijn er 30.000 minder dan in 1994. Online wordt het gokken de laatste jaren steeds populairder. Online kansspelen zijn in Nederland nog niet legaal, maar dat neemt niet weg dat ze veel gespeeld worden. Spelen in buitenlandse online casino’s is namelijk wel toegestaan.
De Nederlandse regering wil nu dat er een betrouwbaar, legaal aanbod van online kansspelen komt in Nederland, om de boel beter te kunnen reguleren.
Bronnen:
https://jellinek.nl Modernisering kansspelbeleid – Nulmeting 2016, Intraval (2016) https://www.brijder.nl/probleem/pokerverslaving https://www.connection-sggz.nl/verslaving/gokverslaving https://www.rtlnieuws.nl/editienl/artikel/2620926/herken-de-gokverslaafde https://www.agog.nl/gokken-en-gokverslaving/algemene-informatie/waarom-gokverslaafd/