Wat gebeurt er tijdens CGT?
Bij CGT werk je actief samen met je psycholoog aan het identificeren van niet-helpende gedachtenpatronen. In de eerste sessies leer je hoe gedachten, emoties en gedrag met elkaar verbonden zijn. Je therapeut helpt je om automatische negatieve gedachten te herkennen die jouw klachten versterken.
Het behandelproces is heel praktisch van aard. Je leert situaties anders te interpreteren en nieuwe vaardigheden aan te leren. Tijdens elke sessie bespreek je je voortgang, werk je aan specifieke oefeningen en ontvang je huiswerkopdrachten die je tussen de afspraken door uitvoert.
De therapeutische relatie is open en gelijkwaardig - je psycholoog fungeert als coach die je begeleidt, maar jij bent degene die het echte werk doet. Dit samenwerkingsmodel maakt de therapie heel effectief voor veel mensen.
Hoe lang duurt een gemiddelde CGT sessie?
Een standaard CGT sessie duurt meestal tussen de 45 en 60 minuten. Deze tijdsduur is optimaal om diepgaand te kunnen werken zonder dat het te vermoeiend wordt. In het begin van je behandeltraject heb je meestal wekelijks een afspraak, waarna de frequentie geleidelijk kan afnemen naar eens per twee weken.
De totale duur van een CGT behandeling hangt af van de aard van je klachten en je persoonlijke voortgang. Voor mildere problemen kun je al na 8-12 sessies verbetering zien, terwijl complexere of langdurige klachten soms 16-20 sessies of meer nodig hebben.
Belangrijk om te weten, is dat de therapie doorgaans doelgericht en tijdelijk is - je leert vaardigheden die je zelfstandig kunt blijven toepassen, ook nadat de therapie is afgerond.
Welke technieken worden gebruikt bij cognitieve gedragstherapie?
Binnen CGT wordt gebruik gemaakt van diverse effectieve technieken die je psycholoog op maat kan inzetten. Gedachtendagboeken worden gebruikt om je automatische gedachten te registreren en uit te dagen. Door dit regelmatig te doen, ontdek je patronen in je denken. Door hier meer zicht op te krijgen, wordt het mogelijk om gedachten om te buigen.
Exposure is een krachtige methode die vooral bij angstklachten wordt gebruikt. Hierbij word je geleidelijk blootgesteld aan situaties die je normaal vermijdt, waardoor je angst afneemt. Bij gedragsexperimenten test je je negatieve verwachtingen in de praktijk, wat je helpt om realistischer te gaan denken.
Andere veelgebruikte technieken zijn:
Cognitieve herstructurering om negatieve gedachten te vervangen door helpende gedachten
Rollenspellen om nieuwe sociale vaardigheden te oefenen
Ontspanningsoefeningen om fysieke spanning te verminderen
Activiteitenplanning bij depressieve klachten
Voor welke klachten is CGT effectief?
CGT heeft zijn effectiviteit bewezen bij een breed scala aan psychische problemen. Bij angststoornissen, zoals paniekstoornis, sociale angst en gegeneraliseerde angst, behoort CGT tot de meest werkzame behandelmethoden. Ook bij depressie helpt de therapie om negatieve gedachtenspiralen te doorbreken.
Daarnaast werkt CGT goed bij:
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
Obsessief-compulsieve stoornis (OCS)
Eetstoornissen zoals boulimia en de eetbuistoornis
Slaapproblemen
Chronische pijnklachten
Stressklachten en burn-out
Het is juist de veelzijdigheid die CGT zo toegankelijk maakt voor verschillende mensen met uiteenlopende klachten.
Wat is het verschil tussen CGT en andere therapievormen?
In vergelijking met andere therapieën richt CGT zich meer op het hier en nu, in plaats van uitgebreid stil te staan bij het verleden. Waar psychodynamische therapie dieper ingaat op onbewuste processen en vroege ervaringen, focust CGT zich op actuele gedachtenpatronen en gedrag dat je nu kunt veranderen.
EMDR is een therapievorm die specifiek ontwikkeld is voor traumaverwerking en werkt via andere mechanismen dan CGT. ACT (Acceptance and Commitment Therapy) is een nieuwere variant binnen de gedragstherapie die zich richt op acceptatie van gedachten en gevoelens, in plaats van het veranderen ervan zoals bij traditionele CGT.
Schematherapie combineert elementen van CGT met andere benaderingen en is vooral geschikt voor mensen met diepgewortelde patronen die niet volledig reageren op reguliere cognitieve gedragstherapie.
Hoe bereid je je voor op een CGT sessie?
Een goede voorbereiding helpt je het meeste uit je therapie te halen. Maak vooraf alvast wat notities over wat je wilt bespreken en welke vragen je hebt. Houd tussen de sessies door een logboek bij van situaties waarin je klachten opspelen, inclusief de gedachten en gevoelens die je daarbij had.
Wees open en eerlijk tijdens de sessies – je psycholoog kan je alleen goed helpen als je deelt wat er werkelijk speelt. Neem je huiswerkopdrachten serieus en maak hier tijd voor vrij; dit is waar een groot deel van het echte werk gebeurt.
Zorg ook voor zelfzorg: plan je sessies op momenten dat je uitgerust bent en zorg dat je na afloop even tijd hebt om te reflecteren, aangezien therapiesessies emotioneel intens kunnen zijn.
Wat kun je doen als CGT niet lijkt te werken?
Het is niet ongewoon dat je vooruitgang soms stagneert of dat je twijfelt aan de effectiviteit van de therapie. Bespreek dit openlijk met je psycholoog - vaak kunnen kleine aanpassingen in de aanpak al verschil maken. Soms is het ook een kwestie van tijd; verandering van ingesleten patronen kost nu eenmaal tijd en inspanning.
Als je na enkele sessies echt geen klik ervaart met je therapeut, is het belangrijk dit aan te geven. De therapeutische relatie is een belangrijke factor voor het slagen van de behandeling. Soms past een andere therapeut of therapievorm gewoon beter bij jouw behoeften.
Heb geduld met jezelf en wees niet te streng. Elke kleine stap vooruit is waardevol, ook al lijkt het soms alsof je niet snel genoeg vooruitgaat.
CGT in de praktijk: ervaringen en resultaten
De praktijk toont aan dat veel mensen baat hebben bij cognitieve gedragstherapie. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ongeveer 60-80% van de mensen met angst- of stemmingsklachten significante verbetering ervaart na een CGT behandeling.
Veel mensen merken dat ze door de therapie niet alleen van hun klachten afkomen, maar ook nieuwe vaardigheden ontwikkelen die hen helpen toekomstige problemen beter te hanteren. Ze leren als het ware hun eigen therapeut te worden.
Bij Mindler zien we dagelijks hoe toegankelijke online CGT mensen helpt om stappen vooruit te zetten in hun leven. De combinatie van professionele begeleiding en praktische tools geeft mensen de kans om op hun eigen tempo en vanaf een vertrouwde plek aan hun mentale gezondheid te werken.