Wat is het verschil tussen een Psycholoog en Psychiater?
Als we het woord psyche opzoeken in encyclopedieën of het woordenboek komen we begrippen tegen als ‘geest’ en ‘gedachten en gevoelens’. Je begrijpt vast wel dat beide woorden iets te maken hebben met onze mentale toestand. En als het even niet goed zit met je mentale toestand, dan kun je hulp zoeken bij een psychiater of psycholoog.
Wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg
In Nederland is er helaas vaak sprake van wachtlijsten voor psychische zorg. Als je op zoek gaat naar een professional die je zou kunnen helpen bij het oplossen of omgaan met je psychische gesteldheid, kom je vaak op zo’n wachtlijst terecht. Dat is helemaal niet fijn, want als je je niet goed voelt wil je natuurlijk zo snel mogelijk geholpen worden. Bovendien kan het zijn dat, als je te lang met geestelijke problemen blijft rondlopen, er nieuwe mentale problemen bij komen.
Bij Mindler zijn er geen wachtlijsten. Dat komt omdat de psychiaters en psychologen die hier werken je online kunnen helpen. Dat scheelt jou niet alleen heel veel (reis)tijd, maar hen ook. Cliënten komen veel minder vaak te laat, en er kan dus veel strakker gepland worden.
Online therapie vanuit je eigen woonkamer
Door de app van Mindler te installeren op je telefoon en tablet, heb je geestelijke gezondheidszorg bij wijze van spreke in je broekzak zitten. Dat maakt een gesprek aanvragen met een psycholoog ineens een stuk makkelijker. In de app kun je zelf kiezen met wie je wilt praten. Bovendien kun je zelf kiezen op welke dag en tijd je zo’n gesprek wilt voeren.
Je sessie met je behandelaar vindt plaats door middel van een beeldverbinding. Je ziet je behandelaar dus wel, maar bent niet in dezelfde ruimte aanwezig. Zolang je internet hebt kun je daarom op elke gewenste locatie je therapie volgen. Lekker op de bank, of aan de keukentafel bijvoorbeeld. Dat is prettig, want waar kun je nou beter praten over je diepste gevoelens en emoties dan op een plek waar je je comfortabel voelt?
Onze psychologen staan klaar om met jou de diepte in te gaan. Samen gaan jullie kijken naar hoe je jouw problemen het beste kunt aanpakken. Maar kun je met jouw problemen terecht bij een psycholoog, of moet je zoeken naar een psychiater?
Wat is het verschil tussen een psycholoog en psychiater?
Het eerste deel van de woorden psycholoog en psychiater slaat dus op onze geest. Maar dat betekent niet dat een psycholoog en een psychiater zich op dezelfde manier bezighouden met die geest. De beroepen psycholoog en psychiater zijn verschillend. Om erachter te komen wat precies het verschil is tussen de twee beroepen kijken we wat ze precies inhouden en welke begrippen bij elk beroep horen.
Wat doet een psycholoog?
Een psycholoog houdt zich bezig met het menselijk gedrag en de hersenprocessen die daarbij horen. Kom je met mentale problemen bij een psycholoog, dan gaat deze behandelaar in eerste instantie op zoek naar de aard van jouw problemen. Dat doet hij of zij door middel van gesprekken en interviews.
Nadat de psycholoog een diagnose heeft gesteld, wordt er een behandelplan opgesteld om je van je problemen af te helpen. Een psycholoog heeft de opleiding psychologie gevolgd op een universiteit.
Wat betekent psychologie?
Psyche is Grieks voor ‘ziel’ (ψυχή (psychè)) en ‘ologie’ (λόγος (logos)) betekent: ‘gebied van studie’. Psychologie betekent dus letterlijk: studie van de ziel. Psychologie is een wetenschap die zich bezighoudt met de gedragingen en gedachten van de mens in alledaagse situaties maar ook in bijzondere situaties.
Hoewel psychologisch denken een vorm is van psychologie, is het geen wetenschap. Het gaat dan bijvoorbeeld om de huis- tuin- en keukenpsychologie van oorzaak en gevolg die veel mensen wel eens toepassen in thuissituaties. Ieder mens probeert wel eens gedrag van anderen te analyseren en te begrijpen. Daar is ook niets mis mee. Je bent dan psychologisch bezig, maar het maakt je nog geen wetenschapper.
Wetenschappelijke psychologie is een sociale wetenschap. Sommige mensen noemen het ook wel een gedragswetenschap. Het doel van wetenschappelijke psychologie is kennis opdoen over het doen en laten van mens en dier. De opleiding tot psycholoog is zeer breed. Er zijn dan ook meerdere vormen van wetenschappelijke psychologie die men kan uitvoeren:
Arbeids- en organisatiepsychologie Bij Arbeids- en organisatiepsychologie wordt gekeken naar de cliënt in combinatie met de werksituatie.
Biologische psychologie Bij biologische psychologie wordt gekeken naar wat de biologische basis is van het gedrag en de psychologische functies van de cliënt.
Culturele psychologie Culturele psychologie houdt zich bezig met de verbanden of verschillen in de psychologie tussen verschillende culturen.
Functieleer Functieleer stond vroeger bekend als experimentele psychologie en richt zich op de basisfuncties van de hersenen die in alle gedrag een rol spelen.
Klinische psychologie Een klinisch psycholoog is een specialist die vooral te vinden is in de gespecialiseerde gezondheidszorg zoals RIAGG’s of psychiatrische ziekenhuizen. Maar je vindt klinische psychologen bijvoorbeeld ook in ziekenhuizen, TBS klinieken of kinderziekenhuizen. De taak van de klinisch psycholoog is het diagnosticeren en behandelen van complexe psychische problemen.
Kritische psychologie Kritische psychologie is een andere kijk op psychologie die gebaseerd is op het kritisch denken. Kritische psychologie gaat ervan uit dat je de mens niet als individu moet bekijken, maar in hun sociaal-maatschappelijke context. Oftewel: hoe gedraagt iemand zich in een groep en welke invloed heeft die groep op de mens? Het mens is niet alleen maar een mens, maar onderdeel van een groter sociaal geheel.
Leerpsychologie Hoe leren mensen en dieren van hun ervaringen? Dat is de hoofdmoot van leerpsychologie. Er wordt in deze vorm van psychologie vooral stilgestaan bij het geheugen.
Neuropsychologie Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met de functies van het brein en de relatie daarvan met gedrag.
Onderwijspsychologie Wat is de beste manier om onderwijs op te bouwen? Hoe moet een cursus in elkaar steken, welke leermiddelen werken het beste, en hoe zorg je dat leerlingen slagen voor een examen? Een onderwijspsycholoog kan hiermee helpen.
Ontwikkelingspsychologie Ontwikkelingspsychologie kijkt naar de ontwikkeling van iemand in een bepaalde fase van zijn of haar leven. Bijvoorbeeld: wat is de ontwikkeling van een persoon vanaf de geboorte tot aan het 2e levensjaar. Of: wat gebeurt er met iemand in de tienerjaren?
Persoonlijkheidsleer of Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsleer onderzoekt het verschil of de overeenkomst in karakter van mensen. Wat hebben opvliegende personen met elkaar gemeen bijvoorbeeld. Of wat zijn de verschillen tussen verlegen en extraverte mensen. Door de verschillende karakters te vergelijken, kan het gedrag van bepaalde type mensen beter begrepen worden.
Sociale psychologie Hoe gedraagt iemand zich in groepsverband en welke invloed heeft een groep op een persoon. Dat is in het kort waar sociale psychologie op focussed.
Wat betekent psychotherapie?
Psychotherapie is een gespreksbehandelmethode voor psychische stoornissen en problemen. De gesprekken tussen de cliënt en de behandelaar staan hierbij centraal.
Psychotherapie volg je niet bij een psycholoog maar bij een psychotherapeut. Beiden hebben dezelfde universitaire studie tot psycholoog achter de rug, maar de psychotherapeut heeft daarna nog twee jaar een specialisatie gedaan. De kennis van de psychotherapeut reikt dus verder dan die van een psycholoog en daarom kun je bij een psychotherapeut met wat complexere problemen terecht.
Psychotherapeuten gebruiken verschillende technieken om je te helpen bij het vinden van antwoorden op existentiële vragen, het benutten van ongebruikte mogelijkheden, het ontwikkelen van inzichten, kennis en vaardigheden en zelfredzaamheid.
De basis van de psychotherapie ligt bij de wereldberoemde Sigmund Freud. Zijn psychoanalyse kan gezien worden als de eerste vorm van moderne psychotherapie. Volgens Freud kwamen psychische klachten voort uit het onbewuste van de patiënt. Een mens zou een emotionele ervaring kunnen verdringen, maar dat zorgt er niet voor dat die ‘energiestroom’ verdwijnt. De emotionele ervaring zit dus nog in de patiënt en zoekt een uitweg, en dat zou dan voor allerlei psychische klachten zorgen. Deze gedachten zijn echter nooit wetenschappelijk bewezen.
Hoewel de psychoanalyse van Freud aan de basis ligt van psychotherapie, vinden we deze in de psychotherapie die tegenwoordig wordt toegepast nauwelijks nog terug. De ideeën zijn inmiddels achterhaald. Psychotherapie wordt nu vooral gebruikt om mensen met problemen anders tegen zaken te laten aankijken. Hierdoor kan men beter met de klachten omgaan, of ze in de toekomst zelfs voorkomen.
Psychotherapeut is in Nederland een beschermd beroep. Een psychotherapeut moet dan ook altijd geregistreerd staan in het BIG-register.
Wat doet een psychiater?
Een psychiater is iemand die een studie geneeskunde heeft gedaan en zich daarna gespecialiseerd heeft in de psychiatrie. Een psychiater mag zich bezighouden met het voorschrijven van medicatie. Iets wat een psycholoog niet mag doen.
Voordat een psychiater besluit medicatie voor de te schrijven, gaat hij eerst op zoek naar de oorzaak van de mentale klachten. Nadat de diagnose is gesteld wordt er gekeken welke behandelmethode het beste gebruikt kan worden en of er medicijnen moeten worden voorgeschreven. Overigens kijkt de psychiater niet alleen naar de patiënt maar ook naar de omgeving van de patiënt. Zo kan familie van de patiënt bijvoorbeeld bij de behandeling betrokken worden.
Wat betekent psychiatrie?
Psychiatrie is de samenvoeging van de twee Griekse woorden psyche (ziel) en iatros (arts). Psychiatrie betekent letterlijk: geneeskunde van de ziel. Psychiatrie houdt zich bezig met psychische ziektebeelden met als doel psychisch lijden door een psychiatrische aandoening te verminderen.
Bovendien houdt de psychiatrie zich bezig met preventie van stoornissen en wetenschappelijk onderzoek naar epidemiologie. Dat wil zeggen dat psychiaters niet alleen patiënten behandelen, maar ook onderzoek doen naar hoe psychiatrische stoornissen voorkomen kunnen worden, en de verspreiding van ziekten. Net als bij psychologie zijn er bij psychiatrie ook verschillende deelgebieden:
Eerstelijnspsychiatrie Richt zich op de herkenning, diagnostiek en behandeling van psychiatrische problemen in de eerste lijn. Ook de huisarts is hierbij betrokken. Er wordt gekeken hoe hij adequaat kan begeleiden.
Forensische psychiatrie Deze vorm richt zich op psychiatrie van mensen die met de rechterlijke macht in aanraking zijn gekomen. Forensisch psychiaters kom je bijvoorbeeld tegen als behandelaar in TBS klinieken.
Kinder- en jeugdpsychiatrie Psychiatrie die gericht is op kinderen en jongeren.
Ouderenpsychiatrie Psychiatrie die gericht is op ouderen.
Neuropsychiatrie Neuropsychiatrie houdt zich bezig met onderzoeken van biologische oorzaken van psychische stoornissen.
Sociale psychiatrie Deze vorm van psychiatrie houdt zich bezig met patiënten die niet opgenomen zijn, maar wel psychiatrische problemen ervaren.
Transculturele psychiatrie Transculturele psychiatrie houdt zich bezig met psychiatrie bij mensen uit andere culturen. Cultuurverschillen en de verwarring die daar soms bij komt kijken wordt door de Transculturele psychiatrie wetenschappelijk onderbouwd.
Ziekenhuispsychiatrie Psychische zorg voor patiënten in een ziekenhuis en het verbeteren daarvan.
Wanneer raadpleeg je wie?
Het is nu een beetje duidelijker geworden wat het verschil is tussen een psycholoog en een psychiater. Maar wanneer klop je nou bij een psycholoog aan? En met welke problemen kun je bij een psychiater terecht?
Wanneer een psycholoog raadplegen?
Een psycholoog houdt zich bezig met wat er in je omgaat en hoe je daarop reageert. Een psycholoog kun je dus raadplegen als je je bijvoorbeeld somber voelt, en daardoor je bed niet wilt uitkomen. Maar ook als je problemen hebt op je werk of op school.
Overigens is het niet altijd nodig om klachten te hebben om een gesprek met een psycholoog te hebben. Veel mensen praten met een psycholoog om klachten juist te voorkomen. Meestal kun je als stelregel hanteren dat op het moment dat jij erover denkt om eens met een psycholoog te gaan praten, je het beste gewoon een afspraak kunt maken bij jouw huisarts om dit te bespreken. Jouw huisarts kan vervolgens beoordelen of je een doorverwijzing kunt krijgen.
Wanneer een psychiater raadplegen?
Een psychiater is eigenlijk een dokter voor de ziel. Hij of zij is bevoegd om medicatie voor te schrijven aan patiënten met bepaalde psychiatrische stoornissen. Een psycholoog mag dit niet. Bij een psychiater kun je terecht met de meer ernstigere psychische problemen. Denk daarbij aan schizofrenie, een bipolaire stoornis of dwangstoornis.
Bij de psycholoog zal de behandeling vaak veel uit gesprekken bestaan, bij een psychiater kun je medicijnen voorgeschreven krijgen als onderdeel van je behandeling.
Overlapping van psycholoog en psychiater
De behandeling van een psycholoog en psychiater kunnen elkaar dus overlappen. Het hangt van de psychiater af hoeveel tijd er genomen wordt voor het gedeelte van de behandeling waarin gepraat wordt. Je kunt van tevoren altijd vragen wat de gang van zaken in jouw specifieke geval zal zijn.
Een psycholoog en psychiater tegelijk bezoeken – Heeft het zin?
Afhankelijk van de problemen waar je mee kampt heeft het zin om zowel onder behandeling van een psycholoog en een psychiater te staan. Met een psycholoog kun je gesprekken voeren om mentaal beter in je vel te komen zitten en de psychiater kan je medicijnen voorschrijven bij ernstige psychische problemen. Met de psycholoog kun je dan bijvoorbeeld praten over hoe de medicijnen je leven nu beïnvloeden en hoe je daarmee om moet gaan.
In eerste instantie kom je vaak bij een psycholoog terecht. Hij of zij kan goed inschatten of het slim is om een bezoek aan een psychiater te brengen of niet. Ook je huisarts kan je doorsturen naar een psycholoog of een psychiater.
Op zoek naar een psycholoog? Ontdek Mindler
Heb je een doorverwijzing voor een psycholoog van je huisarts? Kijk dan in de Mindler app.
Jouw persoonlijke online psycholoog
Jij kunt in de app van Mindler zelf kiezen bij wie je therapie volgt. De psychologen stellen zich in de app voor met een tekst naast hun foto. In die tekst staat bijvoorbeeld waar ze veel ervaring mee hebben. Je zoekt een psycholoog uit waar jij je goed bij voelt, en gaat met hem of haar aan de slag om je problemen aan te pakken.